![](/media/lib/424/n-supermasywna-c729b92c9edf0b047467b59342863730.jpg)
Galaktyki i czarna dziura spowite gazową siecią pomogą wyjaśnić zagadkę wczesnego wszechświata
1 października 2020, 11:27Very Large Telescope zauważył sześć galaktyk zgromadzonych wokół supermasywnej czarnej dziury z czasów, gdy wszechświat liczył sobie mniej niż miliard lat. Po raz pierwszy zauważono takie zgrupowanie z czasów tak nieodległych od Wielkiego Wybuchu. Odkrycie pomaga lepiej zrozumieć, w jaki sposób supermasywne czarne dziury mogą powstawać i ewoluować tak szybko.
![](/media/lib/432/n-isrib-e153b4257edcad29989cdfe169ce45f7.jpg)
Zbyt piękne, by było prawdziwe? Eksperymenalny lek odwraca skutki starzenia się oraz urazów mózgu
2 grudnia 2020, 16:08Zaledwie kilka dawek eksperymentalnego leku wystarczy, by u myszy odwrócić związane z wiekiem ubytki pamięci oraz przywrócić elastyczność mózgu, informują naukowcy z UCSF. Dotychczasowe badania wykazały, że ISRIB przywraca funkcje pamięciowe wiele miesięcy po uszkodzeniu mózgu, odwraca zaburzenia poznawcze w zespole Downa
![](/media/lib/442/n-stacja_antarktyczna2-f394be822db00b9556a5385a9f13edc5.jpg)
Rozpoczęła się rozbudowa i modernizacja kompleksu Polskiej Stacji Antarktycznej
10 lutego 2021, 05:14Rozpoczęła się rozbudowa i modernizacja kompleksu Polskiej Stacji Antarktycznej. Pierwsze elementy konstrukcyjne (bloki fundamentowe pod 2 hale magazynowe i pod budynek główny oraz konstrukcje metalowe hal) zostały już dostarczone statkiem na Wyspę Króla Jerzego. Inicjatorem przedsięwzięcia, a zarazem inwestorem jest Instytut Biochemii i Biofizyki (IBiB) PAN. Oddanie nowej Stacji do użytku zaplanowano na przełom 2023 i 2024 r.
![](/media/lib/398/n-biebrzapozar-87d6a5a4ea8c8aefc231d80082b29b41.jpg)
Dyrektor Biebrzańskiego PN rok po pożarze parku: przyroda ucierpiała mniej niż przypuszczano
21 kwietnia 2021, 04:18Mniej niż na początku przypuszczano ucierpiała przyroda w pożarze, do którego doszło przed rokiem w Biebrzańskim Parku Narodowym – ocenia dyrektor tego parku Artur Wiatr. Zaznaczył, że dopiero za kilka lat będzie można mówić o tym dokładniej, bo trwają badania naukowe.
![](/media/lib/460/n-odwazniki-101ee6b8cf1e956b2c3fa0c40a6ac5c7.jpg)
System wag w epoce brązu miarą zintegrowanego rynku od Mezopotamii po Wyspy Brytyjskie?
29 czerwca 2021, 11:55Osoby dokonujące wymiany handlowej od tysięcy lat zmagają się z problemem ustaleniem ceny za towar. Wycena wielu towarów zależy od ich wagi, zwykle więc potrzebna jest władza centralna, która wprowadzi jednolity standard wag i miar. Tak było w przeszłości, gdy system taki ustalał król czy faraon, tak jest i obecnie, gdzie czynią to narodowe i ponadnarodowe władze i organizacje
![](/media/lib/470/n-przybycie-bc92d5e69d038dedb5e4e414b72073b9.jpg)
Handel niewolnikami wprowadził nowe patogeny do Meksyku. To one mogły dziesiątkować miejscowych
9 września 2021, 09:03Po rozpoczęciu europejskiej kolonizacji, w obu Amerykach doszło do załamania miejscowej populacji. Jedną z przyczyn tego zjawiska było wprowadzenie przez kolonizatorów nowych patogenów, z którymi wcześniej Indianie nie mieli kontaktu. Istnieje wiele hipotez dotyczących patogenów, które zdziesiątkowały rdzenną ludność Nowego Świata – mówi się o ospie prawdziwej, odrze i śwince – ale brak jest bezpośrednich dowodów
![](/media/lib/484/n-wikingowie-3b3f8b7e9e8619aa3f07e247a7c8f60f.jpg)
Czy wikingowie rzeczywiście praktykowali torturę „krwawego orła”?
27 grudnia 2021, 13:48Naukowcy od dziesięcioleci dyskutują, czy wyjątkowo drastyczna tortura opisana w średniowiecznych poematach i sagach, rzeczywiście była stosowana. Mowa tutaj o „krwawym orle” (blóðǫrn), spopularyzowanym ostatnio w kulturze masowej przez gry i filmy. Początkowo, na podstawie licznych nordyckich źródeł, uznawano, że rytuał „krwawego orła” był praktykowany. Jednak od lat kolejni naukowcy kwestionują autentyczność dawnych przekazów.
![](/media/lib/491/n-tylmann-e2828c9b88a419a195a29bbf061afc76.jpg)
Na UG zainstalowano pierwszy w Polsce skaner do obrazowania hiperspektralnego rdzeni osadów geologicznych
15 lutego 2022, 11:26Wydział Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego (UG) wzbogacił się o skaner do obrazowania hiperspektralnego rdzeni osadów geologicznych. To pierwsze tego typu urządzenie zainstalowane w Polsce. Na świecie posiada go zaledwie parę laboratoriów.
![](/media/lib/504/n-czaszki2-83eba0950d8cdd47aec605d457c1a1c5.jpg)
Dlaczego nie wyglądamy jak szympans czy neandertalczyk?
20 maja 2022, 12:41Twarz to nasz znak rozpoznawczy. Nasza cecha osobista, a jednocześnie uniwersalna. To po twarzach się rozpoznajemy, służą nam one do komunikowania emocji. Nasza twarz to nie tylko skóra i mięśnie, ale i składająca się z 14 kości twarzoczaszka. Już na pierwszy rzut oka potrafimy naszą twarz odróżnić od twarzy naszych krewniaków, czy to szympansa czy neandertalczyka.
![](/media/lib/515/n-klasztorcambridge-10f862f4b1222840b9d0a2bd80593d13.jpg)
Zaskakujące odkrycie. Średniowieczni mnisi częściej mieli pasożyty niż ubodzy robotnicy rolni
20 sierpnia 2022, 10:59Archeolodzy, którzy zbadali ślady pasożytów w organizmach mieszkańców średniowiecznego Cambridge ze zdumieniem stwierdzili, że miejscowi mnisi byli narażeni na dwukrotnie większe ryzyko zarażenia pasożytami przewodu pokarmowego niż ludność świecka. Działo się tak pomimo tego, że w tym czasie augustiańskie klasztory wyposażone były w osobne toalety i miejsca, w których można było umyć ręce